Andrzej, człowiek wielu talentów
Program
zorganizowania i prowadzenia Saloniku Klubowego Mieszkańców członków PUS-u.
Żyjemy w trudnych, wymagających czasach. Stłoczeni w przeludnionych miastach, musimy nawzajem tolerować swoją odmienność, liczyć się z potrzebami innych. Ale to nie wszystko. Nierzadko, pod przymusem sytuacji czy też ze względu na pozycję jaką zajmujemy, musimy znosić różne przykrości i naciski, godzić się na niesprawiedliwe traktowanie, obojętność, chłód, brak życzliwości, niedbałość albo lekceważenie – i nie wolno nam odpowiednio, adekwatnie do sytuacji reagować.
W opinii mieszkańców (wg badań) Warszawa to miasto kontrastów (brzydkie miasto pełne pięknych miejsc). Zaletą jest chłonny rynek pracy, obecność wszystkich instytucji na szczeblu najwyższym, różnorodność oferty kulturalnej, edukacyjnej i ochrony zdrowia. Wadą – problemy komunikacyjne, korki itp.
Charakterystyczną cechą miasta jest pośpiech, skupienie mieszkańców na pracy, brak interakcji, często kojarzony z brakiem życzliwości i odczuwany jako samotność. Ale Warszawa jest postrzegana jako „punkt przesiadkowy” – miejsce załatwiania interesów własnych, które się wykorzystuje na maxa, a potem się je opuszcza, by układać sobie życie gdzie indziej.
Jedynym środkiem zapobiegania zjawiskom dezintegracji obywatelskiej i towarzyskiej między ludźmi na co dzień, jest tworzenie warunków i aranżowanie kontaktów bezpośrednich pomiędzy mieszkańcami, członkami rodzin, społeczności sąsiedzkich i wszystkich pokoleń.
Najlepszym czynnikiem demograficznym integrującym aktualnych Warszawiaków i rodzących poczucie więzi z miastem to są dzieci i – dziadkowie. Mieszkańcy aktywni, czynni zawodowo są tak bardzo zaabsorbowani obowiązkami pracy, że nie mają czasu na tzw. czas wolny i kontakty towarzyskie, natomiast konieczność zapewnienia opieki, a później edukacji dzieci powoduje konieczność angażowania do tego dziadków którzy przebywając w Warszawie mają czas na aktywne uczestnictwo w życiu miasta. Właśnie ta grupa społeczna jest najbardziej podatna na wszelkie formy oddziaływania, a jednocześnie jest najdoskonalszym przekaźnikiem informacji i niejako katalizatorem związków międzyludzkich, sąsiedzkich, rodzinnych, obywatelskich.
Kilkadziesiąt lat telewizyjnego kształtowania emocjonalnej i intelektualnej sfery stosunków międzyludzkich doprowadziło do kryzysu więzi współistnienia całych grup społecznych. Pomimo bez mała 30 lat demokratycznych przemian ustrojowych w naszym kraju obserwujemy bardzo ostre kontrowersje i bardzo silne antagonizmy pomiędzy ludźmi. Jest to wynik tego, iż ludzie nie spotykają się ze sobą towarzysko, w bezpośrednich kontaktach, a cały wolny czas spędzają przed telewizorem i siłą rzeczy mimowolnie ulegają destrukcyjnym wpływom treści medialnych, które nie są ukierunkowane na rzetelny przekaz obiektywnej informacji tylko permanentnie intrygują widzów dla uzyskania jak największej oglądalności, bo za tym są duże pieniądze.
Zachodzi potrzeba przywrócenia naturalnej płaszczyzny kontaktów międzyludzkich polegających na bezpośrednich kontaktach pomiędzy nimi.
Działalność klubowa
Dla stworzenia ośrodka – płaszczyzny integracji sąsiedzkiej należy udostępnić stałe miejsce – przytulne pomieszczenie, do którego może wejść każdy, codziennie i o każdej porze dnia (jak do kościoła albo supermarketu). Ośrodek taki winien być wyposażony w stylu kawiarnianym, rekreacyjnym i powinien mieć możliwość spożywania posiłków oraz napojów, słodyczy i przekąsek itp. Winien też tam się znajdować kącik z książkami, czasopismami i wszelkimi formami wydawniczymi – tak żeby te pozycje można byłoby przejrzeć, poczytać przy kawie, czy herbatce, a w wypadku zainteresowania – odkupić w trybie sprzedaży komisowej (tak jak to jest zrobione w klubiku-księgarni przy ul. Dobrej 30).
Dla wypełnienia czynności działań w ofercie klubu winny się znaleźć następujące kategorie aktywności:
-
gry planszowe i stolikowe, krzyżówki,
-
prasa codzienna i ilustrowana,
-
czytelnictwo książek,
-
gawędy, grona dyskusyjne i prezentacje słowno-muzyczne,
-
wieczorki taneczne,
-
koła zainteresowań hobbystycznych i artystycznych,
-
okolicznościowe koncerty i inscenizacje słowno-muzyczne.
Gry planszowe i stolikowe wszelkiego rodzaju typu: karty do gry, szachy, warcaby scrable itp. Gry to najlepszy sposób inicjowania i nawiązywania kontaktów między ludźmi, zawierają bowiem elementy porozumienia jakie zawiera w sobie potrzeba wzajemnej znajomości zasad danej gry, a także elementy rywalizacji wywołujące rozbudzenie emocjonalne uczestników.
Prasa codzienna i ilustrowana winna być dostępna od początku do końca dnia. Ludzie lubią czytać prasę w obecności innych. Chociaż jest to czynność bardzo osobista każdego i wymagająca skupienia, jednak sama obecność innych ma bardzo pozytywny wpływ przyjmowanie czytanych treści, a każdorazowa możliwość przedyskutowania zweryfikowania i po prostu podzielenia się z innymi daje bardzo wiele satysfakcji.
Czytelnictwo w szerokim tego słowa znaczeniu, zarówno książek, jak też innych większych form wydawniczych. Czytelnictwo w warunkach podobnych do czytelni bibliotek osiedlowych cieszy się ogromnym zainteresowaniem, ale w czytelniach osiedlowych nie ma kawy, czy herbaty, co stanowi bardzo istotny element zachęty czytelniczej, ludzie lubią czuć zapach parującej kawy podczas przeżyć płynących z opisów „połykanych” książek.
Bardzo ważnym czynnikiem wzmagającym czytanie w warunkach klubowych jest łatwy dostęp do wielu różnych pozycji książkowych i encyklopedycznych. Podczas przyswajania treści z określonej pozycji książkowej czytelnik napotyka wiele treści dygresyjnych do głównego wątku czytanej pozycji, i chętnie szuka uzupełnień i wyjaśnień interesujących go zagadnień. Właśnie Salonik Klubowy winien być w pokaźny zasób książek używanych, a tym samym tanich i nie skłaniających do samowolnego wynoszenia ich. A jeśli nawet ktoś wyniesie daną pozycję, to ją później odniesie po wykorzystaniu.
W ramach właśnie czytelnictwa Salonik Klubowy winien też stworzyć organizacyjne możliwości wymiany książek pomiędzy osobami korzystającymi z gościnności Saloniku. Winna być też możliwość organizacyjna sprzedaży komisowej oddanych w komis pozycji.
Gawędy, dyskusje, prezentacje słowno-muzyczne
Zasadniczą część działalności klubowej to formy integracji interpersonalnej i towarzyskiej oraz permanentnej edukacji.
Każdy współczesny mieszkaniec ma rozbudzone potrzeby ustawicznego poznania nowych treści, czy przypomnienia już zapomnianych. Wiąże się z tym potrzeba dzielenia się swoimi doświadczeniami, wiadomościami i poglądami, z innymi. Zjawisko to stwarza znakomitą okazję do spotkań międzysąsiedzkich i wymiany tam wzajemnych poglądów, wrażeń, zaprezentowanie wartych zaprezentowania form artystycznych, czy ciekawych tekstów literackich, poetyckich, czy wreszcie wspólne pośpiewanie popularnych piosenek towarzyskich z towarzyszeniem gitary, czy akordeonu.
Ta forma działania wymaga merytorycznego prowadzenia przez gospodarza spotkania, który stosuje pewne elementy reżyserii, wygłasza kilka słów wprowadzenia do tematu, przedstawia uczestników prezentacji i dyskusji, a przy uzyskaniu miłej, przyjaznej atmosfery intonuje popularne piosenki do wspólnego śpiewania.
Wieczorki taneczne – typu Fify z lat 70-ych
Bardzo wiele osób przebywających ze sobą w dużych gronach na dźwięki muzyki zaczynają rytmicznie reagować na nie i bardzo szybko zaczynają tańczyć. Taniec to najbardziej skuteczna forma aktywizacji ruchowej wszystkich, a jednocześnie najlepsza forma zachęty do uczestniczenia dużej ilości osób na wieczorkach tanecznych. W tańcu natychmiast zanikają zahamowania nawiązywania kontaktów osobistych – bezpośrednich. Przykładem tego są coraz liczniejsze kluby taneczne na terenie Warszawy dla osób w średnim i starszym wieku oraz liczne dyskoteki dla młodzieży w godzinach nocnych.
Na wieczorkach tych jest zawsze pełna sala tancerzy.
Taniec to najlepsza forma terapii ruchowej dla osób starszych, którzy nie potrafią się zmobilizować do ćwiczeń gimnastycznych, nawet pomimo zaleceń lekarzy. Taniec samoistnie pobudza ich do ruchu i to przez 5 godzin, bo tyle trwają wieczorki taneczne.
Ale taniec to nie tylko ruch, to rozwijanie estetyki muzycznej, poczucia rytmu oraz towarzyskości czyli tej niewidzialnej więzi międzyludzkiej.
Powodzenie takich wieczorków zależy też od prowadzącego, który swoją pełną życzliwości postawą oraz umiejętnymi komentarzami stwarza ciepły nastrój i zachęcająco wpływa na wszystkich.
Koła zainteresowań hobbystycznych i artystycznych
W każdej grupie znajdują się osoby o określonych, wspólnych zainteresowaniach: filatelistycznych, modelarskich, plastycznych, muzycznych, literackich i innych.
Salonik Klubowy winien stanowić miejsce do spotkań takich grup zainteresowań, aranżować formy prezentacji tych zainteresowań oraz popularyzacji ich i pozyskiwania nowych zainteresowanych do tych tematów. Mogą to być zespoły muzyczno – wokalne, malarskie, literackie itp. Itp.
Okolicznościowe koncerty i inscenizacje słowno – muzyczne
Rok naszej współczesnej rzeczywistości przynosi nam bardzo wiele okazji do odświętności, do jakichś okolicznościowych obchodów, uczczeń i upamiętnień. Z takich to okazji najlepiej organizować określone tematycznie, okolicznościowe wydarzenia o charakterze odmiennym od codzienności, z udziałem wykonawców zewnętrznych, których sama obecność będzie pewną atrakcją. Każdy człowiek potrzebuje odmienności, wynikającej z naturalnej potrzeby poznawczej i to zarówno w sensie intelektualnym jak też emocjonalnym. Właśnie te okolicznościowe odmienności będą spełniały zakładane cele: podkreślenia wagi określonych wydarzeń oraz rozbudzenia emocjonalnego związku z upamiętnieniem tychże wydarzeń.
Andrzej Kowalczyk